13 Nisan 2007

Girit yemekleri: Çipohorta


LÜTFEN DİKKAT:
Acemi aşçı'ya ait bu yazı ve resimler, pek çok internet forumunda, izin alınmadan ve link verilmeden kullanılmıştır.
Lütfen kullanmak istediğiniz zaman izin isteyin ya da link vermeyi unutmayın



Çipohorta tarifi yayınlayacağıma söz vermiştim.
Ben hala yapamadım ama annem yapmış, hemen fotoğrafladım tabii.

Önce bu yemeği biraz anlatayım isterseniz:

Çipohorta "Bahçe otu" demekmiş.
Bana anlatılanlardan bildiğim kadarıyla, hiç bir otun ziyan olmasına dayanamayan Giritliler bu yemeği daha çok bahçe temizliğinden (budamalar ve yabani otların temizliği) sonra yaparlarmış.

Bu bilgilerin ışığında, güzelim domates filizlerinin kopartılıp yemeğe konmasına bir türlü anlam veremezdim, ta ki bir 'hobby bahçe'm oluncaya kadar.
Orada yer, gök dev gibi domates bitkisi dolup da, hiç çiçek açmayınca derhal amazondan kitaplar getirtildi, okundu, öğrenildi...
Kitaplar diyordu ki: "Bitki belli bir boya erişince, besinin ve büyümenin çiçeklere gitmesi için, çoğalan yeni filizleri, sürgün yerinden kopartın.." Bahçemi temizledikten sonra elimde kalan birsürü ota baka baka anladım eski Giritlileri..
Giritli kıyar mı bu filizlere?
Hayır.
Ne yapar?
Yemeğe koyar.
Güzel olur mu?
Olur. Yemeğe verdiği o ferahlık hissi, anlatılamaz..
E domates filizi bulamayan biz şehirli garibanlar ne yapar??
Taze domates saplarını yemeğe koyar, pişince çıkartır.. Tadı aynı olmaz ama, idare eder.

Başka tariflerde başka otların kullanıldığını da okudum. Belki mevsime göre değişiyor olabilir. Ama bizim ailedeki versiyonu aşağıdaki şekilde:

Bu arada ilginç birşey buldum: Bu linkte Noni nin, yani annemin tahminen 1995 yılında internetteki mutfak köşesi bulunuyor. Yani daha ortada bizim bloglar falan yokken annem internetten yemek tarifi yayınlardı. Çipohortayı da oradan aldım zaten:)

Çipohorta
malzemeler:
6 kişi için
  • 2 adet kuru soğan
  • 3 diş sarımsak
  • l adet havuç
  • l adet kabak
  • l adet patates
  • 2 demet maydanoz
  • 2 demet dereotu
  • 1/2 demet taze soğan
  • l demet ıspanak veya
  • l demet semizotu
  • 5-6 adet domates filizi
  • 4-5 adet kabak çiçeği
  • 1/2 bardak zeytinyağı
  • tuz
  • 3 tatlı kaşığı toz şeker
  • 1/2 limonun suyu
Yapılışı:
Piyazlık doğranmış soğanlar ve sarımsaklar yağda hafif kavrulur. Küp şeklinde kesilmiş
havuç, kabak, patates ilave edilir on dakika kısık ateşte pişirilir.
Diğer malzemeler ilave edilir, En üste kabak çiçekleri konur.
20 dakika daha pişirilip soğuk olarak servis yapılır.
Afiyet olsun.

24 yorum:

Adsız dedi ki...

Hani dunya kucuk derler ya, Ipek, bu da oyle bir sey oldu simdi... Annemin diyerek yonlendirdigin siteden bir zamanlar bazi yemekleri yapmis, ama sonradan baglantiyi kaybetmistim. Cipohorta da kayitlara alinmistir, buyuk bir ihtimalle annemler geldiginde yapilacaktir, annemin ot bilgisinden yararlanarak..Ben de bu konuda bir cesit gobek bagiyla anneme bagliyim gordugun gibi..

Tijen dedi ki...

Ben de arada girerdim annenin sayfasına İpek'ciğim. Nereden nereye! Çok hoş bir durum bu. Ona sevgi ve selamlarımı iletir misin?
Tijen
(Çipohortayı Gökçen Adar da çok güzel anlatır kitaplarında. Bilmem hiç gördün mü? Harikadır tarifleri)

Nukhet dedi ki...

Ipekcim

Ilk defa da duysam bu yemegin ismini icindeki bin turlu sebze nedeniyle kanim kaynayiverdi ona. Ellerine saglik annenin. Bu arada ne kadar hos annenin de senin gibi bu nette yemek tarifleri vermis olmasi. Ama sen bunu yeni ogreniyor olamazsin degil mi? Sanki linke yeni rastlamissin gibi anladim da. Opuyorum sizi.

B5 dedi ki...

Annenin sayfasini mutfak dosyama ekledim. Bu yemegi ise Italya´ya gidince yapabilirim sanirim. Taze ispanak ve kabak cicegi bulmama imkan yok kuzey kutbunda :(
Domates filizi ise.. Ne ayip, görmedim bile. Hergün yedigim bitkiyi tanimiyorum. Ya da görmüs olsam bile tanimlayamiyorum..
Tesekkürler tarif icin,
Sevgiler, :)

ipek dedi ki...

Betül cüğüm, çok şaşırdım ve sevindim bu tesadüflere. Hele annem ne kadar sevinecek kim bilir. Bu tarifleri verdiği yıl sanırım 1994-95. İkimiz de tam tarihi hatırlayamıyoruz. Bir süre tarifler yayınlandı sonra annem ipin ucunu bıraktı galiba:) Ama onca yıldır orada duruyor işte:)) Şimdi nerdeeen nereye.
Dünya küçük gerçekten de,
Çok sevgiler Betül..

Tijen ciğim gerçekten çok şaşırıyorum ve seviniyorum yorumlarınızı okudukça. Keşke devam etseymiş annem tariflerine diyorum içimden. "Sana da blog açalım " dedim istemedi. tariflerini ben aktaracağım artık buradan.
Tavsiyelerin benim için değerli, ilk fırsatta Gökçen Adar tariflerini bulacağım, çok teşekkürler.
Sevgilerini anneme ileteceğim elbette, muhtemelen yarın kandi de okur zaten ( Biz bugün BÜYÜK MİTİNG e katıldığımız için o Mimi ye bakıyor)
Çok sevgiler

Nükhet ciğim,
Annem çok uzun zaman önce bırakmıştı tarif vermeyi. Hatta ikimiz de unutup gitmiştik bu sayfayı. Yeni aklıma geldi tekrar bakmak. Yoksa tabi ki daha önceden biliyorduk ama aradan neredeyse 20 yıl geçmiş.... Zaman çok hızlı geçiyor çoookk:))
Kuzulara ve sana kucak dolusu sevgiler

B5 merhaba,
Keşke sana küçücük sevimli bir domates filizi gönderme imkanım olsaydı (şu anda balkonda Mimi için bir-iki fide var da:) Aslında sen İtalya da alasını bulabilirsin bence. Bu sağlıklı yemeği seveceğinden eminim.
Annemin sayfasını eklemene çok mutlu oldum, ama ne yazık ki yenilenmiyor. (Sen nerdesin bu arada? Kuzey kutbu falan?? Ben seni İtalya ya döndü diye biliyordum)
Sevgiler
ipek

Sanem dedi ki...

Bu yemegi yedim ben zamaninda, ne guzeldir tadi. Ama simdi burda yapmaya kalksam cok zor, ne semizotu ne kabak cicegi ;(

PERİLİ KÖŞK dedi ki...

İpek ne kadar sağlıklı besleniyorsunuz ya...imreniyorum ,harika bir çeşni içindekiler,domates filizlerinin içine konması ilginç ve çok akıllıca,hıı birde kış bahçem var dedin değil mi ,ne desem bilmiyorum...

Hanife dedi ki...

Sevgili Ipek,
Mesajin icin cok tesekkur ederim..

Bu yemegi sanki daha once duymustum. Tarif bana cok hitap ediyor, tam bir yaz yemegi.. Yazin kabak cicegi bulabilirsem denemek istiyorum.
Sevgilerimle...

Berceste dedi ki...

Ohooo armut dibine düşmüş de haberimiz yokmuş :P Pek leziz görünmekte. Aklı ile bin yaşasın Giritliler...
Bu arada söylemedin, denediniz mi pancarlı keki? Annen de ziyarete gelmiyor zaten :(

ipek dedi ki...

Sanem merhaba,
Bu yemeği daha önce yediysen şanslısın, nasıl insanı "ferah"latır bilirsin:) En zor kısmı bu duyguyu anlatabilmek işte:))
Bu arada (aman isim karışıklığı olmasın, kimdir? diye) sayfana girip baktım, ve gerçekten duygulandım... O mitingi size doya doya anlatmaya çalışacağım, çünkü oradaydım. Ama kelimlere yeter mi bilemiyorum.
Sevgiler

Perili köşk ne yazık ki her zaman bu kadar sağlıklı beslenmiyoruz. Ama en azından sadece zeytinyağı kullanmakla yediklerimizi "daha az zararlı" hale getirmeye çalışıyoruz. Gönül ister ki sadece Girit Mutfağı ile beslenebilelim. Bu ne yazık ki mümkün olmuyor.
Kış bahçem olmasını çoook isterdim. Benimki sadece kapalı balkonda teştirmeye çalıştığım birkaç saksıdan ibaret. Ama 3 yıl boyunca 400m2 lik bir hobby bahçem vardı, bostancılığı iyice öğrenmiştim:))
Sevgiler
İpek

Hanife ciğim,
Ziyaretin beni çok sevindirdi.
Kabak çiçeklerini bekleme bence, onlarsız da çok güzel olur. İçinde zaten kabak var yemeğin. aklıma sonradan geldi, domates filizi yerine yeşil domates de çok güzel olur..
Sevgiler
ipek

Berceste bir utandım ki sorma:((( Pancarlı keki tamamen unuttum çünkü (böyle de açık sözlüyümdür işte:) Buralarda dolaşa dolaşa, "şu güzele benziyor yapayım, yok bunu da yaparım," derken en son neyi görürsem aklım ona gidiyor. Bunları not etmek gerekiyor sırayla..
Annemin bilgisayarını babam "kendi ayarlarıma göre yapıyorum" diyip işin içinden çıkılmaz hallere sokup, bu yüzden eve gelen bilgisayarcının, işi kolayından "formatlama" ile halletmesi nedeniyle, annem bir süredir internet sıkıntısı yaşıyor..sanıyorum bu yüzden ortalıklarda yok.
Yoksa dün kendisine ilettim gelen notları. Bir heyecanlandı ki sorma:)
Yakında gelir merak etme:))
Çok sevgiler

B5 dedi ki...

Hayir, Ocak´ta Venedik-Udine de idik.
Su an Kuzey Kutbu, Viking ülkesi: Hamburg :(
Agustos sonu gibi yine Paris. Yine ev bulacagim :(...Yine ev tasiyip yine kosturma, yine ve yine... Neyse.. Biter umarim bu yer degistirmeler bir gün..

Domates filizi düsüncesi icin kocaman tesekkürler... :)
Sevgilerimle,

Adsız dedi ki...

Yahu, ben gelmeyeli neleeeer neleeer olmuş. İpekciğim, bu tarif nefisssss tek kelimeyle...

Anneciğinin ellerine sağlık...

benim de annem ve babam ziyarete geldiler. pek uğrayamadım. Amabir geldim ohhoooo süpper mitinglermi dersin, sobelermi, süpper yemeklermi :)))

Şahanesin canım benim kocaman sevgiler...

Bu yemek ayrı bir güzel geldi bana denemeli :)

ipek dedi ki...

b5 başım döndü valla:)
Ben sayfanın adına bakarak senin Venedik te yaşadığın, arada bir İstanbul a gelip gittiğin fikrine kapılmışım nedense:)) Çok da imrenmiştim "oo ne güzel yaa Venedik te yaşıyor" diye.
Neyse ben yine de imrenmeye devam edeyim bakalım: Paris falan:))
Ama uluslararası ev taşıma işi bu keyfi yeterince sabote ediyordur herhalde.
Sevgiler

Zerrin ciğim, ben senin sayfana mesaj bırakmıyorum artık. Atmış-yetmiş mesaj arasında kaybolup gidiyorum senin orada, buradan haberleşelim, daha sakin:)
Bu yemek bence tam senlik. Sıcak Kıbrıs günlerinde serin bir ferahlatıcı.
Sevgiler

Selen dedi ki...

İpekciğim,
Ben de Türkiye'nin otları etkinliğinden beri bu tarifi bekliyordum. Tülin hanım annen mi şimdi? Doğru mu anladım? Oradaki tüm tarifleri hemen incelemeye alıyorum. Girit kökenli olarak bir girit yemeği daha öğrendiğime çok sevindim. Sevgiler

Adsız dedi ki...

merhaba))egenin neresindensiniz?Çanakkale olabilirmi?))eylül

Adsız dedi ki...

Sevgili Betül, Tijen, Nükhet,b5, Berceste ve Selen
İlginiz beni çok mutlu etti. Boynuz kulağı geçti, şimdi ben sizlerin mutfak bilgilerinden istifade ediyorum. Hepinizi okumaya çalışıyorum çok eğleniyorum bu yüzden inanın arkadaşlarımı ihmal ediyorum. Hepinizin yanaklarından öperim.
Tülin (İpek'in annesi)

ipek dedi ki...

Merhaba Eylül,
Çankkale yi ççok severim ve oralı olmayı isterdim doğrusu. Bizim Ege lilik Girit ten. Ailenin bir kolu mübadele sırasında ,bir kolu da daha öncesinde göçmüş buralara.
sevgiler
ipek

Selen dedi ki...

Sevgili İpek ve Tülin teyzecim,
Ben de sizi öpüyorum :)

Adsız dedi ki...

Merhaba bende 35 yıllık bir GİRİTLİ geliniyim. Eşim İZMİR li. Otların hepsini tanımasamda çoğunu öğrendim ve pişiriyorum. Ama ne yazık ki İSTANBUL' da hepsini bulmak mümkün değil. İzmire gidip geldikçe bu güzel lezzetleri tadabiliyoruz. Sitenizde değişik girit yemeklerini yayınlarsanız sevirim.

ipek dedi ki...

Merhaba isimsiz,
Ne şanslısınız ki, izmire gidiyor ve bu lezzetleri yerinde tadıyorsunuz. Şimdi de otların tam zamanı..
Bulabildikçe ve bilebildiğim kadar, bütün Girit yemeklerini yapmaya ve yaptıkca da yayınlamaya çalışıyorum. fakat bu konudaki arşivim çok zengin sayılmaz. sizlerin de bildiği değişik tarifler varsa lütfen bana gönderin.
seve seve yapar ve isminizle yayınlarım.
sevgiler

sema dedi ki...

çipohortanın içine litez denen sebze bahçesinde kendiliğinden yetişen bir bitki, kabak filizleri varsa arapsaçı ve pırasa da konur ne kadar karışık ot olursa o kadar güzel olur lütfen deneyin. Teşekkür ederim bu kültürü devam ettirmeliyiz diye düşünüyorum

ipek dedi ki...

Sema,,
Bilgiler için çok teşekkürler. Gerçekten de bu sağlıklı mutfağı ve güzel kültürü el birliği ile devam ettirmemiz gerek.
Katkıların için teşekkürler.
sevgiyle..

Arzu dedi ki...

Merhaba.. Adım arzu... annem babam giritli... bizim Giritteki ATALARIMIZ adında bir sayfamız var... Eğer izniniz olur paylaşımınızı kendi sayfamızda paylaşmak isterim... şimdiden çok teşekkür ederim....

acemi aşçı dedi ki...

Elbette Arzu Hanım, memnuniyet duyarım